Wie ooit een land in het Midden-Oosten bezocht heeft, herinnert zich wellicht de oproep tot gebed die vijfmaal per dag vanuit de minaret van de plaatselijke moskee weerklinkt. In Europa gebeurt dit zelden. Toen de politie van het Zweedse Växjö aan de plaatselijke moslimgemeenschap de toelating verleende om eenmaal per week de gebedsoproep over de stad te laten horen, leidde dat tot uitgebreide discussies. Enkele maanden voor de verkiezingen was het ook een veel besproken onderwerp in de politiek. Aangezien de rechtse partijen in Zweden aan een sterke opmars bezig zijn, zal ook het immigrantenvraagstuk hoogstwaarschijnlijk veel aandacht krijgen. 

Iedere vrijdag weerklinkt de ‘adhan’ (gebedsoproep) gedurende 3 minuten en 45 seconden. De vergunning die door de politie werd afgeleverd, beperkt wel het geluidsniveau om de rest van de bevolking niet al te zeer te storen.

In de recente editie van de Lausanne Global Analysis schrijft Tehmina Arora, jurist uit Delhi (India), gespecialiseerd in mensenrechten over de problematiek rond religieuze identiteit, nationalisme en geweld. Ze vraagt zich daarbij af wat er tegen het toenemende geweld gedaan kan worden. In veel delen van de wereld zijn de conflicten immers een groot probleem. Een samenvatting …

In het zuiden van Azië is godsdienst een belangrijk onderdeel van de identiteit van een persoon. Dat heeft te maken met de achtergrond van kolonialisme, maar ook met de grote verscheidenheid in taal en cultuur. Een aantal politieke en maatschappelijke groeperingen misbruiken die verschillen. In het recente verleden is er een toenemende overlapping tussen gewelddadig religieus fundamentalisme en nationalisme. Dat heeft geleid tot vijandigheid ten opzichte van religieuze minderheden, in het bijzonder de christenen. Enkele voorbeelden:

Op 18 mei 2018 stortte op Cuba een Boeing passagiersvliegtuig neer, kort na het opstijgen in Havana. In de crash kwamen 110 mensen om het leven en daarmee is dit het zwaarste Cubaanse vliegtuigongeval in bijna 30 jaar. In totaal kwamen slechts drie passagiers uit het wrak. Onder de slachtoffers bevonden zich ook 10 voorgangers en hun vrouwen. Hun overlijden is bevestigd door hun kerkgenootschap, de Kerk van de Nazarener uit de regio Mesoamerica. 

De Raad van Kerken in Cuba, die de evangelische kerken in het land overkoepelt, liet weten dat de voorgangerskoppel op de terugweg waren van een bijeenkomst in het El Nazareno Evangelical Seminary. 

In de Amerikaanse staat Iowa hebben de Republikeinen een wet goedgekeurd die de meeste abortussen na zes weken zwangerschap verbiedt. Daarmee is het de strengste abortuswet van het land. De nieuwe wet wordt ook wel de ‘hartslagwet’ genoemd. Elke vrouw die een abortus wil, moet eerst een echografie laten nemen om na te gaan of er bij de foetus al een hartslag waarneembaar is. Als dat effectief het geval is, mag er geen abortus uitgevoerd worden. “We leven als ons hart begint te kloppen, ons leven is voorbij als het stopt met kloppen”, zo verdedigt een Republikeins vertegenwoordiger uit Iowa de strenge wet. De enige uitzonderingen op de wet zijn wanner de zwangerschap het gevolg is van een verkrachting of incest, of wanneer het leven van de vrouw in gevaar is.

De stille revolutie rond abortus

“Wat we vandaag zien is het hoogtepunt van een stille revolutie die de afgelopen 10 of 20 jaar heeft plaatsgevonden”. Dat was de reactie van Ierlands eerste minister Leo Varadkar na de voor velen verrassende uitslag van het ‘abortusreferendum’ in zijn land. Terwijl opiniepeilingen de indruk gaven dat er een nipte meerderheid zou zijn voor het behouden van de strenge abortuswet in Ierland, was de uitslag van de volksraadpleging duidelijk: tweederde van de inwoners is voor een aanpassing. 

Ierland is lang een bolwerk geweest van conservatieve standpunten. Op het vlak van abortus betekende dit dat zwangerschapsafbreking zo goed als onmogelijk was. Wie toch voor deze optie koos, moest daarvoor naar Engeland. De houding ten opzichte van abortus werd tot nu toe sterk bepaald door de invloed van de Rooms-Katholieke Kerk. Ierland is inmiddels ook meer geseculariseerd, en dat heeft gevolgen voor de ethische standpunten van de bevolking.

Hoe zou het met de vluchtelingen zijn? Het is een wat cynische vraag wanneer je het dagelijkse nieuws goed in de gaten houdt. Aquarius zal voor sommige mensen alleen een sportdrank zijn, maar het is ook de naam van het schip dat zowel door Malta als door Italië geweigerd werd omdat men in die landen niet weer een lading vluchtelingen wilde opvangen. Omdat het terugsturen van deze mensen naar een gebied waar hun leven bedreigd wordt verboden is door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, moest er een andere oplossing gevonden worden – en uiteindelijk toonde Spanje zich bereid om een welkom te bieden. Intussen tonen de cijfers aan dat de vluchtelingenstroom naar Europa langzamerhand begint op te drogen. Dat zou een hoopvol teken kunnen zijn, wanneer het zou inhouden dat er minder vluchtelingen in de wereld zijn. Helaas, het tegenovergestelde is waar …